اختلال یادگیری
اختلال یادگیری به مشکلاتی اشاره دارد که در فرایند یادگیری عمومی یا خاص در فرد بروز میکند. این مشکلات میتوانند در حوزههای مختلفی از جمله خواندن، نوشتن، حساب کردن، فهم مطلب، تمرکز و تنظیم رفتار به وجود آیند. اختلال یادگیری میتواند تأثیرات متنوعی در زندگی فرد داشته باشد و به موانعی برای پیشرفت تحصیلی، شغلی و اجتماعی او منجر شود.
مواردی که میتوانند به عنوان اختلال یادگیری شناخته شوند عبارتند از:
– اختلال یادگیری خواندن (دیسلکسیا:) مشکل در تشخیص و تفسیر نمادهای الفبا، اصوات و کلمات.
– اختلال یادگیری نوشتن (دیسگرافیا:) مشکل در توانایی تشکیل کلمات و عبارات در حین نوشتن.
– اختلال یادگیری ریاضی (دیسکالکولیا:) مشکل در مفاهیم ریاضی، عملیات حسابی و استفاده از اعداد.
– اختلال یادگیری زبان (اختلال گفتاری و زبان:) مشکل در فهم و استفاده از زبان، تشخیص صحیح کلمات و ارتباط بین مفاهیم. درمان اختلال یادگیری معمولاً شامل تیمی از متخصصان از جمله روانشناسان، گفتاردرمانگران، متخصصان تربیت بدنی و معلمان خاص است. برنامه درمانی بر اساس نوع و شدت اختلال، اختلال یادگیری به مشکلاتی در کسب و استفاده از مهارت ها در زمینه های خاص یادگیری اشاره دارد، علیرغم اینکه فرد دارای هوش متوسط یا بالاتر از حد متوسط است. این مشکلات به طور قابل توجهی با پیشرفت تحصیلی، عملکرد روزانه و کسب مهارت های مناسب سن تداخل می کند. اختلالات یادگیری ماهیت عصبی رشدی دارند و معمولاً در دوران کودکی ظاهر می شوند.
برخی از انواع رایج اختلالات یادگیری عبارتند از:
- نارساخوانی: شامل مشکلاتی در خواندن، از جمله رمزگشایی کلمات، تشخیص کلمات بینایی و درک متن نوشته شده است.
- نارسایی نگارشی: این اختلال یادگیری بر مهارت های نوشتاری از جمله دست خط، املا، سازماندهی افکار روی کاغذ و بیان ایده ها به صورت نوشتاری تأثیر می گذارد.
- نارسایی ریاضی: به مشکلات مفاهیم ریاضی، حس اعداد، عملیات ریاضی و مهارت های حل مسئله اشاره دارد.
- اختلالات زبانی: این اختلالات بر رشد زبان و مهارت های ارتباطی از جمله مشکلات در درک و استفاده از زبان گفتاری، دستور زبان، واژگان و بیان منسجم افکار تأثیر می گذارد.
- اختلال یادگیری غیرکلامی (NVLD): شامل مشکلاتی در پردازش دیداری-فضایی، مهارت های اجتماعی، درک نشانه های غیرکلامی و هماهنگی حرکتی ظریف است.
درمان اختلالات یادگیری معمولاً شامل یک رویکرد چند رشته ای است و ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- مداخلات آموزشی: برنامه ها و تسهیلات آموزشی فردی برای رسیدگی به مشکلات یادگیری خاص ایجاد می شود. اینها ممکن است شامل آموزش تخصصی، تکالیف اصلاح شده، پشتیبانی اضافی و استفاده از فناوری های کمکی باشد.
- آموزش اصلاحی: مداخلات آموزشی تخصصی بر ایجاد مهارت های اساسی در مناطق دشوار متمرکز است. به عنوان مثال، برنامه های تخصصی خواندن را می توان برای افراد مبتلا به نارساخوانی اجرا کرد.
- درمان فردی یا گروهی: روانشناسان، مشاوران یا درمانگران ممکن است برای رسیدگی به چالش های عاطفی و اجتماعی مرتبط با اختلالات یادگیری، حمایت کنند. درمان می تواند به ایجاد عزت نفس، توسعه راهبردهای مقابله ای و بهبود مهارت های اجتماعی کمک کند.
- کاردرمانی: کاردرمانگران می توانند به بهبود مهارت های حرکتی ظریف، دست خط، توانایی های سازمانی و یکپارچگی حسی کمک کنند.
- حمایت والدین و معلمان: همکاری بین والدین، معلمان و کارکنان مدرسه برای ایجاد یک محیط حمایتی برای افراد مبتلا به اختلالات یادگیری ضروری است. برای تسهیل یادگیری و حمایت از نیازهای فرد می توان آموزش، منابع و استراتژی هایی را برای والدین و معلمان ارائه کرد.
- گفتار درمانی: آسیب شناسان گفتار زبان می توانند با افراد مبتلا به اختلالات زبانی برای بهبود درک زبان، بیان و مهارت های ارتباطی کار کنند.
گفتار درمانی می تواند نقش مهمی در حمایت از افراد مبتلا به اختلالات یادگیری، به ویژه آنهایی که بر مهارت های زبانی و ارتباطی تأثیر می گذارد، ایفا کند. در حالی که گفتار درمانی به تنهایی نمی تواند اختلال یادگیری زمینه ای را درمان کند، اما می تواند مشکلات خاص گفتار و زبان مرتبط با اختلال یادگیری را برطرف کند.
در اینجا نحوه گفتار درمانی می تواند مفید باشد:
- توسعه زبان: گفتاردرمانگران می توانند روی تقویت مهارت های زبانی، از جمله توسعه واژگان، ساختار جمله و درک زبان گفتاری کار کنند. آنها می توانند استراتژی ها و مداخلاتی را برای بهبود درک و بیان زبان ارائه دهند که می تواند بر عملکرد کلی تحصیلی تأثیر مثبت بگذارد.
- فن بیان و مهارت های واجی: گفتار درمانی می تواند مشکلات در بیان صداها و تلفظ صحیح کلمات را برطرف کند. درمانگران می توانند به افراد مبتلا به اختلالات یادگیری کمک کنند تا وضوح و درک گفتار خود را بهبود بخشند و اطمینان حاصل کنند که توسط دیگران درک می شوند.
- پردازش شنوایی: برخی از افراد مبتلا به اختلالات یادگیری ممکن است در پردازش شنوایی چالش هایی داشته باشند که می تواند بر توانایی آنها در درک و پیروی از دستورالعمل ها تأثیر بگذارد. گفتاردرمانگران می توانند تمرین ها و استراتژی هایی را برای بهبود مهارت های پردازش شنوایی، مانند تمایز شنوایی و حافظه ارائه دهند.
- خواندن و آواز خواندن: نارساخوانی، یک اختلال رایج یادگیری، اغلب بر مهارت های خواندن تأثیر می گذارد. گفتاردرمانگران می توانند مداخلات تخصصی را برای بهبود آگاهی واجی، مهارت های رمزگشایی و روان خواندن ارائه دهند. آنها می توانند از تکنیک هایی مانند آموزش آوازی، رویکردهای چندحسی و راهبردهای درک مطلب استفاده کنند.
- ارتباطات اجتماعی: اختلالات یادگیری می تواند بر مهارت های ارتباط اجتماعی، از جمله توانایی درگیر شدن در مکالمات، درک نشانه های اجتماعی و تفسیر زبان غیرکلامی تأثیر بگذارد. گفتار درمانی می تواند این حوزه ها را هدف قرار دهد و به افراد کمک کند تا مهارت های ارتباط اجتماعی مناسب را توسعه دهند و تعامل خود را با همسالان و بزرگسالان تقویت کنند.
- فناوری کمکی و ارتباطات جایگزین: در برخی موارد، گفتار درمانگران ممکن است فناوری کمکی یا روش های ارتباطی جایگزین را برای حمایت از افراد مبتلا به اختلالات یادگیری معرفی کنند. این می تواند شامل استفاده از وسایل ارتباطی تقویتی و جایگزین (AAC)، پشتیبانی بصری یا ابزارهای مبتنی بر رایانه برای تسهیل ارتباطات و مشارکت تحصیلی باشد.
توجه به این نکته ضروری است که گفتار درمانی برای اختلالات یادگیری باید به عنوان بخشی از یک برنامه درمانی جامع ارائه شود که به نیازهای علمی، اجتماعی و عاطفی گستردهتر فرد میپردازد. همکاری با سایر متخصصان، مانند مربیان، روانشناسان، و کاردرمانگران، می تواند یک رویکرد جامع را برای مداخله تضمین کند. اگر در خود یا کسی که میشناسید مشکوک به اختلال یادگیری هستید، توصیه میشود از یک آسیبشناس گفتار-زبان واجد شرایط یا یک تیم چند رشتهای به دنبال ارزیابی جامع باشید. آنها میتوانند چالشهای زبانی و ارتباطی خاص را ارزیابی کنند، تشخیص دقیقی ارائه دهند و یک برنامه درمانی فردی ایجاد کنند که ممکن است گفتار درمانی را به عنوان یک جزء شامل شود.